Thursday, September 11, 2008

စာေရးျခင္းအႏုပညာ


စက္တင္ဘာ ၃ရက္ေန႕ႏွင့္ ၄ရက္ေန႕ The Arts House မွာ ျပဳလုပ္က်င္းပခဲ့တဲ့ How To Write & Sell A Novel Seminar ႏွင့္ Developing Stories And Characters For Novels, Movies And Games Seminar ကို ကၽြန္မ စိတ္၀င္စားမႈမ်ားျဖင့္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

Australia-Asian Literary Award မွ Chairman ျဖစ္သူ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ စာေရးဆရာ Mr Nury Vittachi ရွင္းလင္းေျပာၾကားသြားခဲ့ျခင္းမ်ားထဲမွ ကၽြန္မစိတ္ထဲ အမွတ္သားမိဆံုးအရာအခ်ိဳ႕က

- ဘာသာစကားအခက္ခဲ

ကၽြန္မတို႕ အာရွတိုက္ကလူမ်ားဟာ အဂၤလိပ္စာေပကို ကၽြမ္းက်င္သူထက္ မကၽြမ္းက်င္သူက ပိုမ်ားေနပါတယ္။ အႏုပညာရွင္တစ္ေယာက္လို ေရးသားဖို႕ဆို ပိုခက္ခဲပါတယ္။ ဒီအခ်က္အလက္တစ္ခုကပဲ ကၽြန္မတုိ႕ အာရွတိုက္ကလူေတြအတြက္ တြန္႕ဆုတ္စရာ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အႏုပညာဆုိတာ စိတ္ကူးစိတ္သန္းနဲ႕ ဖန္တီးဖို႕ပါပဲ။ ဘာသာစကားေတြ ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ တူစရာ မလိုပါဘူး။ မိမိခံစားရေသာ ၊ ဖြဲ႕တည္လိုေသာ အေၾကာင္းအရာကိုပဲ မိမိပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ဘာသာနဲ႕ လက္ရာေျမာက္ေအာင္ ဖန္တီးဖို႕ပဲ လိုအပ္ပါတယ္။ အာရွတိုက္မွာ အရည္အခ်င္းရွိသူေတြ ၊ ကမာၻကမသိတဲ့ အေၾကာင္းအရာ အျဖစ္အပ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ကုန္ၾကမ္းေတြျပြတ္သိပ္ေနတဲ့ ဒီအာရွတိုက္က အႏုပညာဗီဇပါသူေတြဟာ ဘာသာစကားအခက္ခဲကို ေမ့ထားျပီး မိမိကၽြမ္းက်င္မႈဘာသာရပ္နဲ႕ စိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ားကို အေကာင္ထည္ေဖာ္ဖုိ႕ Mr Vittachi က ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းလင္းအားေပးေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။


- ထုတ္ေ၀သူ

စီးပြားေရးေတြခ်ည္းပဲ အလံုးအရင္းၾကည့္ေနၾကတဲ့ ေခတ္မွာ စာေရးသူက အႏုပညာေျမာက္ေအာင္ လုပ္ျပီးခ်ိန္မွာ ထိုအႏုပညာကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ျဖန္႕ေ၀ႏိုင္ဖို႕ ထုတ္ေ၀သူေကာင္းေကာင္းလည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အေတြ႕အၾကံဳရွိေသာ ၊ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရေသာ ထုတ္ေ၀သူမ်ားႏွင့္သာ စာေရးသူမ်ား ဆက္သြယ္သင့္ပါတယ္။

- စာေရးဆရာေကာင္းျဖစ္ရန္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ား

စာေရးဆရာေကာင္းျဖစ္ရန္ လိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ အားလံုးသိျပီးသားျဖစ္တဲ့ စာဖတ္ျခင္းအေလ့ကို စြဲျမဲေစဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻမွာ ေအာင္ျမင္တဲ့ စာေရးဆရာေတြဟာ စာဖတ္ျခင္းအေလ့ကို 99% စြဲျမဲတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႕ေတြဟာ စာဖတ္ျခင္းကို 100% စြဲျမဲစြာ လုပ္ကိုင္သူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။

စာေရး ၊ စာဖတ္ျခင္းကို စိတ္၀င္စားသူမ်ားဟာ သူတို႕အေတြးထဲမွာ ျမင္ျမင္သမွ် ၊ သိသမွ် အေၾကာင္းအရာေတြကို စိတ္ကူးေပါင္းမ်ားစြာျဖင့့္ ပံုေဖာ္ေနေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေရးၾကီးဆံုးက လက္ေတြ႕မွာ Publish လုပ္ခဲ့သည္ျဖစ္ေစ ၊ မလုပ္ခဲ့သည္ျဖစ္ေစ အမွန္စင္စစ္ မိမိ ဘယ္ေလာက္အေရအတြက္ ေရးခဲ့လဲ .. ေရးေနလဲဆုိတာ အေရးၾကီးပါတယ္။ မိမိအေတြးထဲမွာခ်ည္း စိတ္ကူးမ်ားျဖင့္ ပံုေဖာ္ေနျပီး လက္ေတြ႕ကို မေရာက္ခဲ့ေသာ သူမ်ား ျဖစ္တတ္သည့္အတြက္ လက္ေတြ႕ေရးသား ၊ တည္းျဖတ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

မိမိေရးသားေသာ စာတစ္ပုဒ္ဟာ Internationally ၀င္ဆံ့ႏိုင္ဖုိ႕အတြက္ စာေရးသူမွာ လူမ်ိဳးႏွင့္ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္းအတြက္ မရည္ရြယ္ေသာ ဖန္တီးႏိုင္မႈစြမ္းအား ရွိရပါ့မယ္။

ဇာတ္ေကာင္မ်ားရဲ႕ Characters ဟာ ဖန္တီးႏိုင္မႈစြမ္းအားႏွင့္ လက္ေတြ႕ျဖစ္ပ်က္မႈမ်ားျဖင့္ အနီးစပ္ဆံုး တည္ရွိရပါမယ္။

အခ်ိန္ႏွင့္ေနရာ၀န္းက်င္ကို ပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္စြာ ေရးဖြဲ႕ႏုိင္ရပါမယ္။ (ဒီအေၾကာင္းအရာကို ေျပာစဥ္မွာ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္အတြက္ မိမိေရးလိုေသာ ေနရာအခ်က္အလက္သတင္းေတြကို ေလ့လာရွာေဖြျပီး ေရးသားႏွင့္ ျပည့္စံုလံုေလာက္သလား ၊ ထိုေနရာမွာ အခ်ိန္တစ္ခုတိုင္ သြားေရာက္ေလ့လာ ေနထိုင္ဖုိ႕ လိုအပ္သလား အေၾကာင္းအရာကိုပါ အားလံုး ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္)။

ဇာတ္အိမ္အျမင့္ဆံုးအခ်ိန္ကို ေရးဖြဲ႕ရပါ့မယ္။ လူတိုင္းသိေလာက္ျပီးသား ၊ ထပ္တလဲလဲ အျခားသူမ်ား ဖန္တီးခဲ့ျပီးေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားဟာ စာဖတ္သူမ်ားအတြက္ ျငီးေငြ႕ဖြယ္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မိမိေရးသားေသာ ဇာတ္ေကာင္မ်ားရဲ႕ အခက္ခဲျဖစ္ပ်က္ရင္ဆိုင္မႈဟာ ဇာတ္လမ္းတစ္ခုရဲ႕ အထြတ္အထိပ္ျဖစ္တာမို႕ ထုိေနရာအတြက္ အထူးသတိျပဳေရးသားရပါ့မယ္။

Crisis မပါမျဖစ္ ဖန္တီးရပါ့မယ္။

၀တၳဳေကာင္းတစ္ပုဒ္မွာ အဓိကဇာတ္ေကာင္က ၅ေယာက္ထက္ မပိုရပါဘူး။ အမ်ားဆံုး ၅ေယာက္ႏွင့္ အနည္းဆံုး၂ေယာက္ ရွိရပါမယ္။

အရံလူမ်ားဟာ ရံဖန္ရံခါ မိမိဖန္တီးမႈရဲ႕ စာဖတ္သူမ်ား အဓိက စိတ္၀င္စားသူမ်ား ျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ အရံလူမ်ားကို ဖန္တီးေရးဖြဲ႕ရမွာလည္း ေသခ်ာဖုိ႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အရံဇာတ္ေကာင္မ်ား အေရအတြက္က မိမိကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္သေလာက္ Unlimited ေရးဖြဲ႕ႏိုင္ပါတယ္။

စာေရးျခင္းအႏုပညာမွာ Formula မရွိေပမယ့္ မရွိမျဖစ္ပါ၀င္ရမယ့္ Checklist ရွိသည့္အတြက္ ထိုအခ်က္မ်ားကို မေမ့မေလ်ာ့ ဖန္တီးႏိုင္ဖို႕ ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ကမာၻမွာ ေအာင္ျမင္ဆံုးစာေရးဆရာေတြဟာ အေနာက္တိုင္းဘက္မွပဲ ေပၚထြက္မႈမ်ားေနတာမို႕ အရည္အခ်င္းေတြ ငုပ္ေနတဲ့ အေရွ႕တိုင္းသားမ်ားအရည္အေသြးကို ပိုမိုထြက္ရွိလာေစဖို႕အတြက္ အေရွ႕တိုင္းသားမ်ား လိုအပ္ေနတဲ့ အရာမ်ားကို Mr. Vittachi မွ ဥပမာမ်ားျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈပိုင္းကို အရွိန္ယူေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ အာရွတိုက္မွ လူမ်ားဟာ မိသားစု စား၀တ္ေနေရးအပါအ၀င္ စီးပြားေရးမ်ားျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္ေနၾကတဲ့အတြက္ မိမိကို အားေပးေထာက္ပံ့မည့္သူ မရွိရင္ အႏုပညာဖန္တီးမႈစြမ္းရည္အတြက္ အခ်ိန္သိပ္မေပးႏုိင္ၾကျခင္းဟာ အေရွ႕တိုင္းသားမ်ားအတြက္ အရည္အခ်င္းငုပ္ေနသည့္အခ်က္ ျဖစ္လာေၾကာင္း ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

စင္မနာ ၂ရက္လံုးမွာ ကမာၻမွာ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြအေၾကာင္းကို အဓိက နမူနာထားယူျပီး သင္ၾကားရွင္းလင္း ၊ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ မိမိကိုယ္ပိုင္အေတြးျဖင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ၀တၳဳတိုေလးေတြကို အတန္းထဲမွာပဲ ေရးသားျပီး အခ်င္းခ်င္း မွ်ေ၀ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။



ကၽြန္မအတြက္ ေရးမဖြဲ႕ႏိုင္ေလာက္ေသာ အသိဥာဏ္ေတြကို တိုးပြားေစခဲ့တဲ့အတြက္ Mr Vittachi ကို ေက်းဇူးတကယ္တင္ရွိမိပါတယ္။ မိမိစိတ္ကူးမ်ားျဖင့္ ေရးသားျခင္း ၊ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြး ျငင္းခံုၾကျခင္း ၊ မိမိသိသမွ်ကို မွ်ေ၀ခဲ့ျခင္းမ်ားျဖင့္ သင္တန္းသားအားလံုးကလည္း ရင္းႏွီးေႏြးေထြးခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီစင္မနာ(၂)ရက္မွာ ကၽြန္မ သတိထားဆံုးအရာကေတာ့ တက္ေရာက္သူမ်ားဟာ မိမိႏွင့္အျမင္မတူရင္ Respect ေပးၾကတာကို ကၽြန္မ ေတာ္ေတာ္သတိထားမိပါတယ္။ ႏွိမ့္ခ်ေသာအၾကည့္နွင့္ မၾကည့္တတ္ၾကတာကိုလည္း ကၽြန္မ သတိထားမိပါတယ္။ ရာထူးအလြန္ၾကီး ၊ အလြန္ေတာ္သူမ်ားကို ေတြ႕ရေပမယ့္ မိမိကုိယ္မိမိ Proud မျဖစ္ၾကတာကို ကၽြန္မ ေတြ႕ခဲ့ရသည့္အတြက္ ေလးစားမိပါတယ္။ အားလံုးဟာ မိမိဘယ္သူလဲဆုိတာကို အေရးတယူ ေျပာမေနၾကဘဲ အႏုပညာႏွင့္ပတ္သတ္ျခင္းမ်ားကိုသာ ေလးေလးစားစား ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။

ကၽြန္မဟာ ျမန္မာလူမ်ိဳးျဖစ္သည့္အျပင္ အငယ္ဆံုးျဖစ္သည့္အတြက္ သူတို႕ေတြဟာ ပိုမိုအားေပးလက္တြဲေခၚၾကပါတယ္။ ကၽြန္မႏုိင္ငံရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြထက္ အားသာခ်က္ေတြကိုထုတ္ျပျပီး ယေန႕ျဖစ္ပ်က္မႈအေျခအေနေတြကို Policy ပိုင္းက မေျပာဘဲ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ခံစားမႈမ်ားျဖင့္သာ မွ်ေ၀တဲ့အတြက္ ကၽြန္မကုိယ္တိုင္ သူတို႕ကို ျပန္အတုယူရပါတယ္။ မိမိအသိုင္း၀ိုင္းမွ အျခားအသိုင္း၀ိုင္းတစ္ခုကို ေရာက္ရွိသင္ၾကားခ်ိန္မွာ ကၽြန္မအတြက္ စာေရး စာဖတ္အားဟာ အလြန္လိုေနေသးေၾကာင္း ပိုမိုသိရွိနားလည္ခဲ့ရတယ္။

ထူးထူးျခားျခား ကၽြန္မ သတိထားမိတာတစ္ခုက Novels ႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ စင္မနာမွာ တစ္၀က္ေက်ာ္ေက်ာ္က ၾသဇီလူမ်ိဳးႏွင့္ အျခားအျဖဴလူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနၾကျခင္းပါ။ အာရွတိုက္သားေတြအတြက္ အဓိက Encourage လုပ္ေသာ စင္မနာမွာ အာရွတိုက္က လူမ်ိဳးေပါင္းစံုကို မေတြ႕ခဲ့ရပါဘူး။ ဒီစင္မနာမွာ Singaporean လူငယ္ ႏွစ္ေယာက္ႏွင့္ Retired လူၾကီးအနည္းငယ္ပဲ ပါရွိပါတယ္။

အေရွ႕တိုင္းရဲ႕ အႏုပညာပိုင္း ပိုမိုတိုးတက္ဖြံျဖိဳးမႈမွာ ကၽြန္မလူမ်ိဳးေတြကိုလည္း တတပ္တအား ပါ၀င္ေစခ်င္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ Community မွာပဲ လူတတ္ၾကီးလုပ္ေနၾကမယ့္အစား International မွာ ပိုမို၀င္ဆံ့ရင့္က်က္ဖုိ႕ ကၽြန္မကုိယ္ကၽြန္မ ဆံုးမေနသလို ကၽြန္မခ်စ္ေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္း ပိုမိုရင့္က်က္ေတြးေခၚဖန္တီးႏိုင္ၾကေစဖို႕ ဆႏၵျပဳပါတယ္။

7 comments:

Sonata Cantata said...

စိတ္၀င္စားမွတ္သားစရာေကာင္းတဲ့ ဒီpostအတြက္ရယ္၊ blog ကိုလာေရာက္ဖတ္ရႈတဲ့ အတြက္ရယ္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ကလိုေစးထူး said...

ငါ့ညီမေတာ့ အလြန္တရာ အက်ိဳးရိွတဲ့ ဆီမီနာကို သြားတက္ခဲ့တာပဲကုိး။ စာေရးဆရာေကာင္းျဖစ္ဖို႔ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ား ဆုိတာေတြဟာ မွတ္သားစရာေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။ အေတြ႔အႀကဳံေတြကို ျပန္လည္ေ၀မွ်ေပးတာ ေက်းဇူးပါညီမေရ။

Kaung Kin Ko said...

စာေရးျခင္း အႏုပညာကုိ လာဖတ္သြားပါတယ္။

Moe Cho Thinn said...

စာလာဖတ္သြားပါတယ္ ညီမေရ..
စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းၿပီး အင္မတန္ အက်ိဳးရွိတဲ႔ seminar ပါပဲ။ ဖတ္ရတာ ၀မ္းသာပါတယ္။

ညီလင္းသစ္ said...

Sis Lin Let...This is a very good post which relates your experience at a valuable seminar. There is always something new and precious to achieve in this kind of seminar and one ought to attend if the oppotunity smiles...!

[Sorry for Eng comment as Burmese font isn't installed at work computer ;)) ]

Anonymous said...

ေက်းဇူးပဲ မလင္းလက္ေရ။ စီေဘာက္ပါတ္စ္၀ဒ္က ေမ့သြားလို႔ ဒါနဲ႔ ေကာ္မန္႕ခ္၀င္ေရးခဲ့တယ္။ ဒီပို႔ေလးက ေကာင္းတယ္ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ့္လို မျဖစ္ညစ္က်ယ္ စာေပ၀ါသနာပါသူတစ္ဦးအတြက္။ ဒီလိုပဲြမ်ဳိးတက္ခြင့္ရတဲ့ မလင္းလက္လည္း ေတာ္ေတာ္ကံေကာင္းတာပဲဗ်ာ။
ေက်းဇူး

Anonymous said...

မမ အားက်လိုက္တာဗ်ာ..ညီမ စာအရမ္းေရးတတ္ခ်င္တာဘဲ..ညီမအေတြးအေခၚေတာ႔ေကာင္းတယ္ သူမ်ားနဲ႔ မတူတာေတြကိုဖန္တီးႏိုင္တဲ႔ေနရာမွာ ၀ါသနာလဲအရမ္းပါတယ္.
ဒါေပမဲ႔ စာဖတ္အား အရမ္းနဲေနတဲ႔အတြက္ အေရးအသားက ထင္သေလာက္မေကာင္းဘူး..မမ ပို့စ္ေလးက တန္ဖိုးရွိတယ္..အခုလို
ကိုယ့္ရခဲ႔တဲ႔ ဗဟုသုတ ကိုၿပန္ေ၀ ေပးတဲ့ အတြက္ ေက်းဇူး မ်ားရီးတင္ပါတယ္..:D
moon

Post a Comment

အၾကံျပဳ comment ၀င္ေရးေပးတဲ့အတြက္ လိႈက္လွဲစြာ ေက်းဇူးတင္ရွိပါတယ္ရွင္ ။ မဖြယ္မရာ စကားမ်ား ၊ ဆဲဆိုျခင္းမ်ား ၊ ေပါေၾကာင္ေၾကာင္စကားမ်ား ၊ တစ္စံုတစ္ဦး၏ ကုိယ္က်င့္တရားသိကၡာကို ထိခိုက္ေစေသာ စကားမ်ား ျဖစ္ပါက ထို comment မ်ားကို လက္ခံမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ေလးစားစြာ အသိေပးအပ္ပါတယ္ရွင္ ။ အလည္လာေရာက္ အၾကံျပဳေရးသားျခင္းမ်ားအတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ။ စာမ်ား ရွင္းလင္းစြာ ျမင္ရဖုိ႕အတြက္ Space မ်ား ထည့္ရိုက္ေပးၾကပါရွင္။